Αλληλεπίδραση Ελλάδας-Αυστρίας

ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΑΥΣΤΡΙΑΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Υπεύθυνοι Καθηγητές: Δούρβα Παναγιώτα, Παπαθανασίου Παναγιώτης, Τσεκούρας Ιωάννης

Προλογικό Σημείωμα

Η πανάρχαια παρουσία του ελληνικού έθνους στο ιστορικό προσκήνιο επισφραγίστηκε από μια δυναμική πολυμερή και γόνιμη πολιτισμική δραστηριότητα, που σημάδεψε καθοριστικά το γνωστό τότε κόσμο. Τα εμπνευσμένα επιτεύγματα και οι ευφυείς κατακτήσεις του στον πνευματικό τομέα, μαζί με τις ηθικές και αισθητικές αξίες που σφυρηλάτησε, πλούτισαν το θησαυροφυλάκιο της ανθρωπότητας, τροχιοδρομώντας την πορεία προόδου της γηραιάς ηπείρου. Έτσι, η πατρίδα μας στάθηκε προπαρασκευαστής της κατοπινής ανάπτυξης των υπόλοιπων ευρωπαϊκών λαών που χωρίς αμφιβολία επωφελήθηκαν από τα κληροδοτήματα της ελληνικής διανόησης. Ένας από αυτούς τους ευρωπαϊκούς λαούς είναι και η Αυστρία.

Η Αυστρία επηρεάστηκε ποικιλοτρόπως από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό αλλά και από το βυζαντινό-ελληνικό μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Πολλοί Έλληνες εγκαταστάθηκαν στη Αυστρία όπου δραστηριοποιήθηκαν οικονομικά, ανέπτυξαν δεσμούς και συνέβαλαν στην υλοποίηση της ελληνικής εθνεγερσίας. Πολλοί βρήκαν κρησφύγετο από τους αιμοδιψείς Τούρκους και μπόρεσαν να βοηθήσουν τον υπόδουλο ελληνισμό με χρήματα, βιβλία, δασκάλους. Καραβάνια από ηπειρώτες και μακεδόνες εμπόρους, οικοδόμους, τεχνίτες πήγαιναν στην Αυστρία παρέχοντας τις γνώσεις, τις υπηρεσίες και τα εμπορεύματα τους. Επιστρέφοντας μετέφεραν τον τρόπο ζωής της βιεννέζικης κοινωνίας: έπιπλα, κρύσταλλα, υφάσματα, σερβίτσια. Υψοειδείς στέγες που παραπέμπουν στις στέγες των σπιτιών των βόρειων λαών, τοξωτά γεφύρια και άλλα φανερώνουν τις επιρροές που δέχτηκαν οι έλληνες οικοδόμοι και τεχνίτες από τους συναδέλφους των βόρειων χωρών. Αργότερα η βιεννέζικη μουσική θα εισβάλλει στα σαλόνια της αστικής ελληνικής τάξης και θα γίνει συνώνυμο της υψηλής κουλτούρας και των ανώτερων οικονομικών στρωμάτων.

Η κινητικότητα αυτή δεν άφησε ανεπηρέαστη την Αυστρία. Ο νεοκλασικισμός που θα ξεπηδήσει ως καλλιτεχνικό ρεύμα θα επηρεάσει την αρχιτεκτονική, τη γλυπτική και τη ζωγραφική αλλά και τον τρόπο θεώρησης του κόσμου από τους μεγάλους διανοητές. Με τον όρο Νεοκλασικισμό εννοούμε την καλλιτεχνική τάση που διαδόθηκε ευρύτατα στην Ευρώπη στο β΄ μισό του 18ου π.Χ. αιώνα. Αντιτίθεται στον υπερβολικό χαρακτήρα και στην πολύπλοκη έκφραση της τέχνης του Μπαρόκ, καθώς και στην ελαφρότητα και τη διάσπαση της μορφής του Ροκοκό. Επιδιώκει τη μετάδοση των αισθητικών αρχών που πηγάζουν από την πίστη στην αρμονία της φύσης, στη λογική και στην αντανάκλαση της ηθικής διαύγειας, της απλότητας, της κάθαρσης. Την περίοδο αυτή συναντούμε στην Αυστρία πολλά έργα με θεματολογία παρμένη από την αρχαία ελληνική μυθολογία αλλά και ρυθμούς που παραπέμπουν στα αρχαία ελληνικά  πρότυπα.

Αξίζει να παρακολουθήσουμε τις επιρροές που δέχτηκε η καθεμιά χώρα ξεχωριστά και να αισθητοποιήσουμε την αφηρημένη έννοια της αλληλεπίδρασης πολιτισμών.